Οι αγώνες των ιθαγενών Μαπούτσε
και η απαγωγή και δολοφονία του αναρχικού Santiago Maldonado
Λατινική Αμερική μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ιστορία όλης της λατινικής Αμερικής είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό η ιστορία της γέννησης και εδραίωσης του καπιταλισμού. Τόσο για τη λεηλασία που έχει συμβεί στα εδάφη, τα ποτάμια, το υπέδαφος, τους λαούς και τις φυλές που κατοικούσαν εκεί, όσο και για τον τρόπο, την ένταση και την αμείλικτη διάσταση που έχει η δημιουργία των σύγχρονων κρατών και την νεότερης πολιτικής ιστορίας. Κάνοντας μια μετάβαση στα νεότερα χρόνια μετά τον ΄Β Παγκόσμιο πόλεμο και ιδιαίτερα στις δεκαετίες του ’60 και ’70, παρατηρούμε πως η κυριαρχία του αμερικανικού κράτους, της πολιτικής του σε παγκόσμιο επίπεδο, της οικονομικής του δύναμης, θα καρφώσει τον επεμβατικό, στρατιωτικό και βρώμικο χαρακτήρα της στην καρδιά των λαών της Λατινικής Αμερικής. Στο οικονομικό επίπεδο, η ένταση της ιδιωτικοποίησης κάθε πλουτοπαραγωγικής πηγής, το πέρασμά τους στα χέρια των μεγάλων πολυεθνικών, το τσάκισμα και ξερίζωμα των ντόπιων πληθυσμών, η εκβιομηχάνιση, η επιβολή ελεγχόμενων από τα δυτικά συμφέροντα κυβερνήσεων, ο έλεγχος της πολιτικής και κοινωνικής ζωής, αλλά –και ίσως αυτό που συμπυκνώνει τα παραπάνω-, το οργανωμένο σχέδιο της επέμβασης απέναντι σε κάθε επαναστατικό τοπικό κίνημα, η υποστήριξη αλλά και ευθεία οργάνωση στρατιωτικών πραξικοπημάτων, συνθέτουν τον καμβά εκείνων των ετών, με χαρακτηριστικές τις περιπτώσεις της Χιλής και της Αργεντινής, λόγω και του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη σημερινή εκδήλωση.
Αργεντινή και Χιλή: σύντομη αναφορά στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση.
Η ανατροπή του Αλιέντε στη Χιλή και η χούντα Πινοσέτ που διήρκησε μέχρι το 1990 όπου και η χώρα πέρασε στην νεότερη ιστορία με τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, άφησε πίσω της χιλιάδες νεκρούς και εξαφανισμένους αντιφρονούντες, πολιτικούς αντιπάλους, ιθαγενικούς πληθυσμούς, απίστευτη βαρβαρότητα, οικονομική καταστροφή, εξαθλίωση. Οι κάθε είδους στρατιωτικές δικτατορίες των τότε δεκαετιών, πήγαν χέρι χέρι με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που έμπαιναν σε εφαρμογή, με το χτύπημα των αντιστασιακών κινημάτων που πολεμούσαν για ένα καλύτερο κόσμο, με το άνοιγμα του δρόμου για την πλήρη επέλαση του ιδιωτικού κεφαλαίου. Είναι γνωστή πλέον η χρηματοδότηση των στρατιωτικών δικτατοριών από πολυεθνικές εταιρίες, καθώς για αυτές θα κάνανε την απαραίτητη «βρώμικη δουλειά», αφήνοντας τους ουσιαστικά γη και ύδωρ έναντι ψίχουλων. Αντίστοιχα και στην Αργεντινή, που μετά από πολλές αναταραχές και αλλαγές στον πολιτικό και κοινωνικό χάρτη, η ήττα των περονιστών έφερε και άλλη μία δικτατορία με επικεφαλής τον Βιντέλα που διήρκησε μέχρι και το 1983.
Από εκεί και πέρα, αυτό που θα πρέπει να σημειώσουμε είναι πως τα μέρη αυτά έμειναν κατεστραμμένα οικονομικά και κοινωνικά, με τεράστια δημόσια χρέη, με το πολιτικό προσωπικό αυτών των δικτατοριών να παραμένει σε οργανικές θέσεις (ιδιαίτερα στην περίπτωση της Χιλής), με τα σύγχρονα κράτη να διατηρούν νόμους από τις τότε χούντες (όπως ο αντιτρομοκρατικός που είναι δημιούργημα της περιόδου Πινοσέτ και που χρησιμοποιείται ακόμη ως όπλο απέναντι σε πολιτικούς κρατούμενους, ανάμεσά τους και οι Μαπούτσε), με μεγάλες πολυεθνικές να έχουν αγοράσει τεράστιες εκτάσεις και πλουτοπαραγωγικές πηγές, με την επόμενη μέρα να είναι η συνέχεια της νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης, καθώς στο όνομα της ανάπτυξης, της αποπληρωμής των χρεών, της καλυτέρευσης της οικονομίας τους, τα κράτη αυτά προχώρησαν σε γενικευμένες ιδιωτικοποιήσεις. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της Αργεντινής που η επί χρόνια οικονομική ύφεση, κάτω από την πίεση του ΔΝΤ και των αντίστοιχων πολιτικών, οδήγησε σε μια κοινωνική εξέγερση το 2001.Η συνέχεια ήταν η έλευση των Κίρχνερ στην εξουσία, την έναρξη των νέο-σοσιαλδημοκρατικών πολιτικών τους ενός σύγχρονου κευνσιανού προγράμματος, που ωστόσο στο επίπεδο των μεγάλων έργων όπως οι εξορυκτικές βιομηχανίες, συνέχισαν την συνθήκη που είχε ξεκινήσει από το 1990, με το κράτος να ρίχνει μεγάλο βάρος σε αυτούς τους τομείς. Η περίδος Κίρχνερ χαρακτηρίζεται και από την μεγάλη υπαναχώρηση των κοινωνικών, ριζοσπαστικών κινημάτων και δυνάμεων των προηγούμενων χρόνων Είναι παρακαταθήκη όλων των παραπάνω η κατάσταση που αντιμετωπίζουν σήμερα τόσο οι ιθαγενικοί πληθυσμοί, όσο και συνολικά οι από τα κάτω στις περιοχές αυτές.
Η περίπτωση της Benetton.
Συγκεκριμένα στο παράδειγμα της Benetton: Για να κατανοήσουμε την παρούσα κατάσταση, είναι σημαντικό να εξετάσουμε την προέλευση των τεράστιων εκτάσεων ιδιοκτησίας της. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι οι Μαπούτσε ζούσαν στην Παταγονία από τις 11.000 π.Χ. Το Αργεντινό Κράτος κατέλαβε αυτά τα εδάφη από τους Mapuche στα τέλη του 19ου αιώνα. Από το 1878 έως το 1885, οι αργεντινοί δυνάμεις, υπό την ηγεσία του γνωστού αντι-ιθαγενούς μελλοντικού προέδρου Julio Argentino Roca, διεξήγαγαν την επιχείρηση με τίτλο «Η κατάκτηση της ερήμου». Ο πρωταρχικός στόχος ήταν να διεκδικήσει το έδαφος για την γεωργία της Αργεντινής. Φυλετικές και κοινωνικές δαρβινιστικές ιδέες χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν την απέλαση μέχρι και 15.000 ιθαγενών από τα εδάφη τους. Η κατάκτηση χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τα βρετανικά κονδύλια και τα στρατεύματα της Αργεντινής οπλίσθηκαν με βρετανικά όπλα. Ως εκ τούτου, μεγάλο μέρος της κατακτημένης γης απονεμήθηκε στην αργεντίνικη Southern Land Company Ltd, με έδρα το Λονδίνο, το 1889. Η εταιρεία μετονομάστηκε σε Compañía de Tierras del Sud Argentino SA (CTSA) το 1982.
Το 1991 η κυβέρνηση πώλησε το CTSA και όλη την γη που κατείχε στην Edizone Holding International, εταιρεία που ανήκε στην Benetton . Η εταιρεία αγόρασε το οικόπεδο για $ 80 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, ένα κλάσμα της τρέχουσας αξίας του. Τέλος, δε θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε το ρόλο της οικογένειας Bullrich, μέλος της οποία είναι και η Patricia Bullrich, υπουργός ασφαλείας και σφοδρή πολέμιος των Mapuche. Η οικογένεια αυτή, από τις παλιές ισχυρές της Αργεντινής, έβγαλε πολλά χρήματα στην περίπτωση της πώλησης της γης στην Benetton σε ρόλο μεσολαβητή. Η πώληση αυτή είναι σημαντική για να καταγραφεί η καταπίεση των Mapuche στην Παταγονία, καθώς διαπίστωσαν ότι δεν ήταν μόνο το κράτος που τους εξουσίαζε, αλλά και τα ιδιωτικά εταιρικά συμφέροντα. Η περίπτωση της Benetton (που κατέχει και άλλες εταιρίες στα εδάφη των Μαπούτσε που δραστηριοποιούνται σε εξορύξεις πχ MinSud.S.A κλπ) δεν είναι η μοναδική στις δύο πλευρές της οροσειράς των Άνδεων. Ωστόσο στην επαρχία του Chubut, μεγάλο μέρος των διαμαρτυριών των ιθαγενών είναι ενάντια στις περιοχές της Benetton και αυτό γιατί η Benetton έχει στην κατοχή της κάτι παραπάνω από 900.000 εκτάρια σε όλη τη χώρα , ένα τρίτο των οποίων βρίσκονται στην επαρχία Chubut. Στην περιοχή επιχειρεί με κέντρο στην μονάδα του Leleque (180.000 εκτάρια) στην περιοχή του Cushamen στα βορειοδυτικά της επαρχίας.
Το 2006 η εταιρία αναγνώρισε μερικώς τα συνταγματικά δικαιώματα του λαού μαπούτσε ως προς την γη τα ους και τους προσέφερε 7500 εκτάρια στην ζώνη του Esquel στην επαρχία Chubut. Η επαρχιακή κυβέρνηση διέταξε την διεξαγωγή τεχνικών ερευνών για την πρόταση της εταιρίας, όμως αυτές κατέληξαν πως τα προσφερόμενα από την εταιρία εδάφη είναι άγονα και ανεπαρκή για τις διεκδικήσεις των μαπούτσε.
Οι Μapuche και οι αγώνες για τη γη.
Οι Mapuche είναι ένας αρχέγονος λαός της νότιας Αμερικής που κατοικεί στα νότια της Χιλής και νοτιοδυτικά της Αργεντινής. Αποκαλούν τους εαυτούς τους «ανθρώπους της γης» και αυτό είναι το νόημα της λέξης Mapuche. Παραδοσιακά ζούσαν σε διευρυμένες οικογένειες, χωρίς σκλάβους ή αφέντες και δεν υπήρξαν ποτέ ένα ενωμένο έθνος, αλλά μάλλον μια ενότητα φυλών που μιλούσαν μια κοινή γλώσσα και είχαν κοινά πολιτιστικά στοιχεία.
Στην προφορική τους παράδοση έχουν σαν κορυφαίες στιγμές αντίστασης και μή υποταγής του λαού τους, αυτήν εναντίον της αυτοκρατορίας τον Ίνκας και αυτή εναντίον των ισπανών κατακτητών. Ιδιαίτερα εναντίον των αποικιοκρατών έγιναν γνωστοί σαν ο τελευταίος ιθαγενικός λαός που κατακτήθηκε και έχασε τη γη του το 1883 (κατά την δημιουργία των κρατών της Χιλής και αργεντινής). Σε μία θρυλική αντίσταση για πάνω από 300 χρόνια οι Mapuche διατήρησαν τον στρατιωτικό έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής τους, εξαπολύοντας αντάρτικο πόλεμο ενάντια στους Ισπανούς και καταστρέφοντας συστηματικά τους οικισμούς των εποίκων.
Από την ευρωπαϊκή κατάκτηση, οι ιθαγενικοί λαοί έχουν θεωρήσει παράνομη την κατάληψη της προγονικής τους γης. Κατά τη διάρκεια του 19oυ αιώνα και τις αρχές του 20ου το αργεντίνικο κράτος δεν αναγνωρίζει την νομική ύπαρξη των ιθαγενικών λαών, ούτε των δικαιωμάτων τους στη γη τους. Το 1989 έως το 1992 δυναμώνουν τα διάφορα κινήματα ιθαγενικής αξίωσης σε όλη τη λατινική Αμερική. Το 1994 το αργεντίνικο κράτος μεταβάλλει την στάση του και αναγνωρίζει για πρώτη φορά τα δικαιώματα των ιθαγενών, μεταξύ των οποίων και “την κτήση και κοινοτική ιδιοκτησία της γης που παραδοσιακά καταλαμβάνουν”. Ακολουθούν άλλοι νόμοι και μετατροπές νόμων που αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των ιθαγενών και της γης τους..
Το 2006, περνάει επείγον νόμος ιθαγενικών εδαφών που ορίζει απογραφή κοινοτήτων και εδαφών και αναστέλλει τις εκδιώξεις των ιθαγενών από τα εδάφη τους έως ότου ολοκληρωθεί. Ο νόμος αυτός είναι ένα βήμα για την επισημοποίηση της κοινοτικής ιδιοκτησίας τους.
Η διαμάχη οξύνεται το 2017 ενόψει της λήξης της περιόδου αναστολής των εκδιώξεων στις 23 Νοέμβρη του 2017, παρά το γεγονός ότι είχε ολοκληρωθεί μόνο το 30%(459 από τις 1532 κοινότητες) της απογραφής. Μεταξύ των περιοχών που δεν είχε ολοκληρωθεί η απογραφή βρίσκονται και οι περιοχές Neuquen, Rio Negro, Santa Cruz.
Ιθαγενικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικά κόμματα ζήτησαν την χρονική επέκταση της ισχύος του νόμου, το κοινοβούλιο ξεκίνησε τον Σεπτέμβρη του 2017 τη δοκιμαστική χρονική επέκταση του νόμου, αυτή τη φορά έως τον Ιούνιο του 2020.
Η αντίσταση των πληθυσμών εκεί αφορά μια σειρά δραστηριοτήτων που καταστρέφουν το φυσικό κόσμο, καταπατούν τα πατρογονικά τους εδάφη και τους εξωθούν από τα μέρη τους. Εξορύξεις, πετρελαϊκές, δημιουργία θέρετρων για τουρισμό, υλοτομία και πολλά άλλα είναι μια σειρά καπιταλιστικών επεμβάσεων στις οποίες οι Μαπούτσε αλλά και άλλοι αγωνιζόμενοι/ες στέκονται απέναντι εδώ και δεκαετίες με βαρύ φόρο σε αίμα, δολοφονίες, φυλακισμένους. Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 οι Μαπούτσε ξεσηκώθηκαν, καθώς οι κοινότητες εγκαινίασαν τις καταλήψεις γης και έριξαν τους φράκτες ώστε να μεγαλώσει η έκτασή τους. Αλλά το φασιστικό πραξικόπημα του 1973 υπό τον Πινοσέτ, με τη βοήθεια των ΗΠΑ, έφερε μια νέα εκστρατεία τρόμου ενάντια στους Μαπούτσε. Από τη χούντα του Πινοσέτ, οι περιοχές των Μαπούτσε έχουν δεχθεί μια τρομερή αρπακτική επίθεση από έναν αριθμό πολυεθνικών εταιριών που ασχολούνται με υλοτομία, υδροηλεκτρικά φράγματα, εξορύξεις και πετρέλαιο. Αλλά η αντίσταση των Μαπούτσε έχει αναπτυχθεί πάλι τόσο στη Χιλή όσο και στην Αργεντινή.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, οι κοινότητες εξαπέλυσαν νέες καταλήψεις γης, δολιοφθορές και εμπρησμούς σε φορτηγά, σπίτια τσιφλικάδων, και μονοκαλλιέργειες. Τα μπλόκα σε δρόμους αναπτύχθηκαν για να εμποδιστεί η βιομηχανική ανάπτυξη και τα υδροηλεκτρικά φράγματα. Ένα αγροτικό κονσόρτσιουμ υπολόγισε το 2004 ότι τα προηγούμενα 5 χρόνια εγκαταστάσεις και εξοπλισμός δασοκομικών εταιριών είχαν δεχθεί πάνω από 600 επιθέσεις από Μαπούτσε, με ζημιές πάνω από ένα δισ. πέσος (πάνω από 2 εκ. ευρώ).
Η αντίστασή τους οδήγησε σε συγκρούσεις με τα Χιλιανά ΜΑΤ, όπου οι Μαπούτσε κουκουλωμένοι χρησιμοποιούσαν σφεντόνες για να αντιμετωπίσουν τις επιδρομές των ΜΑΤ. Οι Μαπούτσε που ζουν σε πόλεις όπως το Τεμούκο, αγωνίζονται να διατηρήσουν τη γλώσσα και την κουλτούρα τους. Ιθαγενείς φοιτητές έχουν καταλάβει κτίρια στην πόλη, μπλοκάρουν δρόμους και αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις των μπάτσων.
1996-2004: Η κατασκευή του Υδροηλεκτρικού Σταθμού Ralco, του μεγαλύτερου υδροηλεκτρικού σταθμού της Χιλής, κατά τη δεκαετία του 1990 ήταν εξαιρετικά κομβικό ζήτημα για τους Mapuche και τους pro-Mapuche, καθώς επρόκειτο να πλημμυρίσει ιερή γη, συμπεριλαμβανομένου ενός νεκροταφείου Mapuche.
Νοέμβριος του 2002: Δολοφονία του νεαρού Μαπούτσε Άλεξ Λέμουν.10 Μαΐου 2005: Ο Zenan Diaz Necul, ένας νεαρός Μαπούτσε, ισοπεδώθηκε από όχημα οπλισμένων φρουρών της δασικής εταιρίας Forestal Mininco σε οδόφραγμα που είχαν στήσει Μαπούτσε στην πόλη Collipulli στη Χιλή.3 Ιανουαρίου 2008: δολοφονείται ο, φοιτητής Μαπούτσε, Ματίας Βαλεντίν Κατριλέο στο Τεμούκο, σε συμπλοκή με τους καραμπινιέρος, κατά τη διάρκεια κατάληψης γης. Συγκρούσεις ξεσπούν στο Σαντιάγκο και άλλες περιοχές της χώρας όπου χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποιούν διαδηλώσεις.2009: Πολυάριθμα περιστατικά, όπως καταλήψεις γης, εμπρησμοί ιδιωτικής ιδιοκτησίας των εταιριών και των σφετεριστών της γης και διαδηλώσεις στην Araucania. Μετά από τους πρόσφατους θανάτους μερικών από τους ακτιβιστές της, η οργάνωση Mapuche Coordinadora Arauco-Malleco διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο οργανώνοντας και υποστηρίζοντας βίαιες καταλήψεις γης και άλλες άμεσες δράσεις, όπως καύση σπιτιών και αγροκτημάτων, που κατέληξαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία.2010: Μαζική απεργία πείνας πολιτικών κρατουμένων Mapuche ενάντια στην αντι-τρομοκρατική νομοθεσία.
Η αντίσταση στο pu lof cushamen.
Στις 13 Μάρτη του 2015, μια κοινότητα Μαπούτσε που ανήκει στην M.A.P( αυτόνομο κίνημα Μαπούτσε του Pu Lof) , δημιούργησε ένα lof επονομαζόμενο ”Pu Lof σε αντίσταση” μέσα στο τμήμα Leleque στην θέση Vuelta del Rio, ανάμεσα στις περιοχές Cholila και Esquel. Τα εδάφη αυτά, ιδιοκτησίας Benetton, καταλαμβάνονται από τους ιθαγενείς. Στα τέλη του Ιούνη του 2016 ΕΚΑΜ και άλλες αστυνομικές δυνάμεις, εισβάλλουν βίαια στα κατειλημμένα εδάφη της κοινότητας “Pu Lof σε αντίσταση”, υποθετικά σε αναζήτηση βοοειδών που ανήκουν στην Benetton. H διαδικασία αυτή άφησε πολλούς τραυματίες από τους ανθρώπους τις κοινότητας και 7 συλληφθέντες.
Τον Σεπτέμβρη του 2016 μέλη του lof μπλοκάρουν τον δρόμο από τον οποίο περνά το τουριστικό τραίνο la trochita και από τότε και στο εξής επαναλαμβάνουν μπλοκαρίσματα δρόμων, ειδικά του εθνικού δρόμου 40.Στις 10-11 Γενάρη του 2017 η κοινότητα του Cushamen δέχεται μια βίαιη επίθεση από την gendarmeria και την επαρχιακή αστυνομία του Chubut. Τα σώματα ασφαλείας πυροβόλησαν εναντίον των ιθαγενών, κατέστρεψαν τα καταλύματά τους και συνέλαβαν πολλά από τα μέλη της. Η καταστολή δημιούργησε σκάνδαλο και τα μέλη του lof κατήγγειλαν πως η παράνομη εκκένωση του καταυλισμού, έγινε κατόπιν ανεπίσημου αιτήματος της Benetton.
Δίωξη του Facundo Jones Huala.
Ο ιθαγενής ηγέτης (lonko) Facundo Jones Huala ,μέλος της κοινότητας Μαπούτσε του Cushamen, υπήρξε αντικείμενο προσοχής του εθνικού τύπου από το 2013 , όταν συνελήφθη στην Χιλή με κατηγορίες οπλοκατοχής και παράνομης εισόδου στη χώρα. Στις 27 Μαΐου το 2016, ο Huala συνελήφθη στο lof του Cushamen ως αποτέλεσμα αιτήματος έκδοσης του στην Χιλή για να δικαστεί για τα γεγονότα του 2013 και μιας εντολής κράτησής του από την αργεντίνικη δικαιοσύνη για την υποτιθέμενη συμμετοχή του σε εμπρηστική ενέργεια στην περιοχή του Bariloche. Αφέθηκε ελεύθερος τρεις μήνες μετά.
Στις 28 Ιουνίου του 2017, ξανασυλλαμβάνεται με τις ίδιες κατηγορίες, γεγονός το οποίο δημιούργησε διαδοχικές πορείες και διαμαρτυρίες που απαιτούν την απελευθέρωσή του.
Στις 31 Ιουλίου του 2017, οργανώσεις Μαπούτσε και ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάνουν αποκλεισμό του ομοσπονδιακού δικαστηρίου του Bariloche και ζητούν την απελευθέρωση του Facundo. Η συγκέντρωση δέχεται επίθεση και πολλοί συλλαμβάνονται.
Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας πραγματοποιείται εισβολή στην κοινότητα “Pu Lof σε αντίσταση” στο Cushamen χωρίς εισαγγελική εντολή. Σε αυτή την επιχείρηση εξαφανίζεται ο Santiago Maldonado. Η μέρα είναι η 1η Αύγουστου 2017.
Απαγωγή και δολοφονία του Santiago Maldonado.
Ο Santiago Maldonado, όντας αναρχικός, επέλεξε συνειδητά να σταθεί στο πλάι των αγωνιζόμενων Mapuche. Την μέρα εκείνη συμμετείχε στο μπλοκάρισμα της εθνικής οδού 40, που πραγματοποιούταν με απαίτηση την απελευθέρωση και άρση των κατηγοριών του Facundo Jones Huala. Μέσα σε λίγα λεπτά από το ξεκίνημα του μπλοκαρίσματος κατέφτασαν με οχήματα 30 οπλισμένοι μπάτσοι της εθνικής στρατιωτικής χωροφυλακής (gendarmeria). Σαν απάντηση στην καταστολή οι μπάτσοι δέχονται πέτρες, ενώ ρίχνουν πλαστικές σφαίρες και πυροβολούν με πραγματικά πυρά. Στην συνέχεια πυρπολούν σπίτια και υπάρχοντα της κοινότητας Lof, αναγκάζοντας τα άτομα που είχαν καταλάβει τον δρόμο να υποχωρήσουν πέρα από το ποτάμι. Ο Santiago Maldonado μένει πίσω. Κάποιοι κάτοικοι του Lof βλέπουν άτομα της χωροφυλακής να αρπάζουν τον Santiago να τον ξυλοκοπούν και να τον βάζουν σε όχημα τους.Ο Santiago παραμένει εξαφανισμένος να αγνοείται η τύχη του για παραπάνω από δυόμιση μήνες μέχρι να βρεθεί το πτώμα του στις 18/10 στο ποτάμι.
Αν και από την πρώτη στιγμή υπήρχαν επώνυμες καταγγελίες από Mapuche της εξαφάνισης και της ευθύνης της αστυνομίας γι’ αυτήν, οι αρχές αρχικά αρνήθηκαν σθεναρά το ίδιο το γεγονός της εξαφάνισης. Αυτή η άρνηση κάμφθηκε μόνο μπροστά στις κοινωνικές δυναμικές που αναπτύχθηκαν άμεσα, με μαζικές διαδηλώσεις και δυναμικές ενέργειες που απαιτούσαν να γυρίσει ζωντανός ο Santiago. Έτσι μετά από 9 μέρες ξεκίνησε η “έρευνα” του αργεντίνικου κράτους, ικανός χρόνος για να ερευνούν τα ήδη πλυμένα και καθαρά τζιπ τις επιχείρησης, ενώ με νομικά κολπάκια να θεωρούν τους Mapuche αναξιόπιστους μάρτυρες…
Όλο το διάστημα της εξαφάνισης, ένα πλήθος ενεργειών και διαμαρτυριών ανατάραξε την κοινωνική ομαλότητα στην αργεντινή. Μαζικές κινητοποιήσεις, σαμποτάζ και νυχτερινές επιθέσεις, μπλοκαρίσματα δρόμων και υπηρεσιών. Εδώ πρέπει να κάνουμε δύο σημειώσεις. Πρώτον ότι η εξαφάνιση του Maldonado, σε διάφορα κοινωνικά κομμάτια ξύπνησε μνήμες της στρατιωτικής Χούντας, όπου χιλιάδες αγωνιστές και αγωνίστριες απηχθήσαν και εξαφανιστήκαν απο τους στρατιωτικούς μηχανισμούς, όντας αυτή η μέθοδος η κατασταλτική αιχμή της δικτατορίας. Δεύτερον, ότι η υπόθεση Maldonado συνέπεσε χρονικά με την προεκλογική περίοδο, με αρκετούς πολιτικούς σχηματισμούς να θέλουν να την εκμεταλλευτούν αντιπολιτευτικά. Έτσι στην δημόσια σφαίρα αποκρύπτουν την πολιτική ταυτότητα, τις ριζοσπαστικές απόψεις του συντρόφου και τον ίδιο τον αγώνα των Mapuche, μέσα σε ένα κλίμα δημοκρατικής κατάφασης και στείρας διαμαρτυρίας.
Το αργεντίνικο καθεστώς ξεπλένοντας το αίμα από τα χέρια του από την αρχή πέρασε στην επίθεση, επικοινωνιακά και κατασταλτικά. Ένα όργιο παραπληροφόρησης και λασπολογίας εξαπολύθηκε στις τηλεοπτικές οθόνες, στις εφημερίδες και το διαδίκτυο, στο στόχαστρο ο αγώνας των Mapuche, οι αναρχικοί -ες και ο ίδιος ο σύντροφος. Δεκάδες ρεπορτάζ και δηλώσεις αξιωματούχων, όπως “ο Maldonado είναι στην παρανομία και στην Χιλή”, “είναι αιχμάλωτος των Mapuche”, “είναι ένας χίπις που χάθηκε” και πολλά άλλα προσβλητικά στην μνήμη του συντρόφου. Ταυτόχρονα σε πρώτο πλάνο ήταν η σπίλωση της ταυτότητας των Mapuche, η εγκληματοποίηση του αγώνα τους και η σκιαγράφηση τους ως νέο εσωτερικό εχθρό, κατηγορώντας τους ότι είναι βάρβαροι και εμποδίζουν τις έρευνες, ότι υποκινούνται από σκοτεινά ξένα κέντρα (χρηματοδότηση από Αγγλία), έχουν οργανικές σχέσεις με αντάρτικους σχηματισμούς (όπως η κολομβιανή FARC και το κουρδικό PKK), πλήρη ταύτιση του αγώνα τους με συγκεκριμένη οργάνωση (την RAM) κλπ. Έτσι ώστε όλο το ζήτημα της αυτοδιάθεσης και διεκδίκησης της προγονικής γής να αποπολιτικοποιηθεί και να καταλήξει σε υπόθεση ποινικής διαχείρισης και εφαρμογής των αντιτρομοκρατικών νόμων. Με την αφορμή της εξαφάνισης του συντρόφου οργανωθήκαν από την αστυνομία δεκάδες βίαιες εισβολές-έρευνες σε χώρους των Mapuche, ενώ δεν δίστασαν να εισβάλουν και στον χώρο που συμμετείχε και διέμενε ο Santiago την “Biblioteca del Rio”. Ενώ μπροστά στον φόβο των αναταραχών υπήρξαν κατασταλτικές επιχειρήσεις σε κοινωνικά κέντρα, αναρχικές βιβλιοθήκες και γενικά πολιτικούς χώρους, μαζικές προσαγωγές και εισβολές σε σπίτια, με τις παρακολουθήσεις σε αναρχικούς -ες να εντείνονται. Τα κέντρα των πόλεων καταλήθφηκαν από πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις στην προσπάθεια επίδειξης δύναμης, πρόληψης εξεγερσιακών γεγονότων και καλλιέργειας κλίματος φόβου, ανασφάλειας και εθισμού στην στρατικοποίηση. Εξέχουσα θέση σ’ όλη την αντιεξεγερτική καμπάνια του καθεστώτος είχε η υπουργός ασφάλειας Bullrich (της γνωστής οικογένειας), τόσο με τις εμπρηστικές δηλώσεις της όσο και με την διεύθυνση των κατασταλτικών επιχειρήσεων.
Όσα χρόνια και να έχουν περάσει από την δικτατορία, όσο και η δημοκρατία να προσπαθεί να ξεπλυθεί, η ουσία είναι η ίδια, είναι απλώς μία άλλη καπιταλιστική διαχείριση θωράκισης του κεφαλαίου και των ισχυρών. Η δημοκρατία μοιράζεται κοινές μεθόδους αντιμετώπισης των εχθρών τους με τις χούντες. Η εξαφάνιση, η κρατική δολοφονία του Santiago Maldonado δεν είναι η εξαίρεση, μια δημοκρατική ανωμαλία, αλλά έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά απαγωγών και δολοφονιών αγωνιστών στα δημοκρατικά χρόνια, και στην Χιλή και στην Αργεντινή. Να ρωτήσουμε τις δεκάδες οικογένειες Mapuche πού τα αγαπημένα τους πρόσωπα αγνοούνται χρόνια ή βρέθηκαν δολοφονημένα πεταμένα σε χαντάκια πώς αντιλαμβάνονται τους μπάτσους, τις εταιρίες και την δημοκρατία. Η αλήθεια είναι ότι ή έκταση που πήραν τα γεγονότα και οι κοινωνικές αντιδράσεις σε σχέση μ’ αυτήν την απαγωγή έχουν σχέση με το ότι ο αγνοούμενος ήταν λευκός, ενώ παρόμοια παρελθοντικά συμβάντα με ιθαγενείς θαφτήκαν κάτω από το πολύχρωμο θόρυβο των διαφημίσεων, της κοινωνικής αδιαφορίας και του διάχυτου ρατσισμού.
Μπροστά σ’ αυτήν την επιβαλλόμενη απομόνωση του αγώνα και των κοινοτήτων των Mapuche ο δρόμος που επέλεξε ο σύντροφος Santiago Maldonado μας εμπνέει. Η επιλογή του αγώνα, της ριζοσπαστικοποίησης αυτού, του σπασίματος των στερεοτύπων, της επικοινωνίας μεταξύ των καταπιεσμένων που αντιστέκονται και τελικά η επιλογή θέσης στα οδοφράγματα που ορθώνονται σ’ αυτόν τον κόσμο.
Αντί επιλόγου
O αγώνας των Mapuche για γή και ελευθερία άπτεται του γεγονότος της αποικιοκρατίας στη γή που γεννήθηκαν. Διεξάγεται ένας πόλεμος εδαφικής κυριαρχίας, με ταξικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Από την μία πλευρά τα κράτη, το κεφάλαιο, οι τσιφλικάδες, οι πολυεθνικές και γενικά το καπιταλιστικό μοντέλο καταπίεσης και παραγωγής, που αντιλαμβάνονται την γή ως πηγή πλουτισμού, εκμετάλλευσης πόρων και απομύζησης αυτής, οδηγώντας στην καταστροφή της με τις νέες τεχνικές, την βιομηχανοποίηση και εναπόθεση όλων των τοξικοτήτων που αυτές παράγουν μολύνοντας το περιβάλλον. Από την άλλη οι ιθαγενείς με μία διαφορετική αντίληψη και σχέση με την γή, όχι δυτικού τρόπου ιδιοκτησίας, αλλά με μία οργανική σχέση σεβασμού και ισορροπίας συγκροτώντας την ίδια τους την ταυτότητα ως αδιαίρετη με την γή. Με την αρπαγή και λεηλασία αυτής να οδηγεί σε καταστροφή του τρόπου ζωής τους, στην απώλεια της ταυτότητας τους.
Μεγάλα κομμάτια των κοινοτήτων Mapuche αρνιούνται την γενοκτονία τους, να είναι συνεργάσιμοι και παραδειγματικοί σκλάβοι. Διεκδικούν το δικαίωμα τους στην προγονική γή, διεκδικούν το δικαίωμα τους να οργανώνουν την ύπαρξή τους όπως αυτοί επιθυμούν. Αυτή η επιλογή αγώνα τους έχει φέρει αντιμέτωπους με τις κρατικές και καπιταλιστικές δομές και την καταστολή τους. Μέσα στο πέρασμα του χρόνου ο αγώνας ριζοσπαστικοποιήθηκε και έλαβε αντιθεσμικά, αντικρατικά και αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά. Καταλήψεις γής, άμεσες δράσεις, μπλοκαρίσματα δρόμων, επιθέσεις συνθέσαν ένα εξεγερσιακό ψηφιδωτό αγώνα. Πολλοί αναρχικοί, ως ατομικότητες, αλλά και κομμάτια του συλλογικού αναρχικού κινήματος και στην Αργεντινή αλλά και διεθνώς βρέθηκαν στο πλευρό τους, ενώνοντας τις δυνάμεις τους με τους Mapuche.
Σ’ έναν τέτοιο δίκαιο αγώνα μ’ αυτά τα χαρακτηριστικά δεν θα μπορούσαμε παρά να είμαστε μαζί τους. Γι’ αυτό η αλληλεγγύη μας είναι δεδομένη. Μέσα από την δράση μας στοχεύουμε να καταστρέψουμε αυτές τις δομές που προξενούν αυτά τα δεινά στον λαό των Mapuche. Να στείλουμε ένα δυνατό, ηχηρό μήνυμα ότι δεν είναι μόνοι τους σ’ αυτό τον αγώνα. Γιατί ξέρουμε ότι, για έναν κόσμο ελευθερίας και γενικευμένης αυτοδιεύθυνσης, η καταστροφή του καπιταλισμού είναι πόλεμος, εδώ και τώρα.
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΣ BENETTON TA ΣΦΑΓΕΙΑ
ΣΤΟΥΣ MAPUCHE ΓΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για τον σύντροφο Santiago Maldonado
“Θα πρέπει πάντα να τον έχουμε στην καρδιά μας σαν μαχητή, σαν κάποιο που αγωνίστηκε μαζί με άλλους να αλλάξει αυτήν την κοινωνία, που είναι πιό σημαντικά τα σκατένια εμπορεύματα από την ζωή.
Ο καλύτερος τρόπος να τον τιμήσουμε είναι να συνεχίσουμε να μαχόμαστε, να αψηφούμε το κράτος και το κεφάλαιο ακριβώς όπως έκανε και αυτός.
Ο Santiago Maldonado είναι αυτός που έδωσε μάχες στα οδοφράγματα της Chiloé, υπερασπιζόμενος την θάλασσα.
Ο Santiago Maldonado είναι αυτός που πολέμησε γιά την αχανή νότια γη.
Κάθε φορά που φυσάει ο δυνατός άνεμος στην Παταγονία, αυτός θα είναι εδώ.
Κάθε φορά που οι εξεγερμένοι του κόσμου προσπαθούν να κάνουν την έφοδο στον ουρανό, αυτός θα είναι εδώ
Ξεκουράσου σύντροφε, η θάλασσα, η γη και τα δάση που γι’ αυτά έδωσες την ζωή σου, περιμένουν να σου δώσουν καταφύγιο ”
SANΤIAGO MALDONADO PRESENTE!
MARICHIWEU!
